Gebouwen

Historie O.L.V. Hulp der Christenen 

admin
Historie O.L.V. Hulp der Christenen Nieuwenhagen:
 
De inwoners van Nieuwenhagen waren tot medio 18e eeuw voor wat hun godsdienstbeleving betreft aangewezen op de St. Pancratiuskerk in Heerlen of de St. Janskerk in Eygelshoven.
 
In 1747 kwam de eerste kapel in Nieuwenhagen tot stand. Financieel werd hetbouwen van een eigen kerk in Nieuwenhagen mogelijk omdat een vrijgezel, Jan Flecken (1685-1734) zijn hele vermogen per testament voor dit doel beschikbaar had gesteld. Vanwege de te verwachten tegenstand van het protestantse bestuur van de regio werd de benodigde bouwgrond geschonken door Areth Hanssen aan de overzijde van de grens aan de Rötscherweg op Oostenrijks, voorheen Spaans territorium, vandaar nu nog de benaming: Sjpaans Kentje. Op 8 juni 1740 gaf keizer Karel IV van Oostenrijk verlof om de kapel te mogen bouwen.
 
Op 19 april 1831 werd het rectoriaat Nieuwenhagen opgericht. Rectoriaat en kerk werden toegewijdaan O.L. Vrouw Hulp der Christenen.
 
Johan Klausener, werd in 1837 de eerste pastoor van het tot parochie verheven rectoriaat. Voor de bouwvan een klokkentoren ontbraken de financiën. In 1853 kon een oxaal in de kerk gerealiseerd worden door een schenking van Baron de Rosen van Schaesberg, waarop in 1858 een Müllerorgel geplaatst werd. Ditorgel staat nog steeds in de huidige kerk.
Al vroeg in de 20e eeuw door het opkomen van de mijnindustrie blijkt parochiekerk het Sjpaans Kentje niet opgewassen tegen de snelheid waarmee de gemeenschap van Nieuwenhagen groeit. Een zoveelsteuitbreiding van het gebouw is weinig zinvol. Nieuwenhagen wenst een nieuwe kerk. De vraag waar die moet verrijzen leidt tot ruzie tussen de inwoners van Boven-Nieuwenhagen en Onder-Nieuwenhagen, oftwelNieuwenhagerheide en oud Nieuwenhagen. Beide buurtschappen zien de nieuwe kerk het liefst in hun eigenkern en richten afzonderlijk bouwcomités op. 
 
Onder-Nieuwenhagen begint in 1916 o.l.v. bouwpastoor Hubert Kreutzer het eerste te bouwen. De eerste steenvan de nieuwe kerk werd gelegd op 30 juli 1916. Het resultaat is de neoromaanse kerk, ontworpen door architectHubert van Groenendael, een leerling van Pierre Cuypers.
 
Kerstmis 1917 werd de kerk voor het eerst in gebruik genomen en ingezegend.Op 15 mei 1922 werden kerk en altaar geconsacreerd door Mgr. L. Schrijnen, bisschop van Roermond.
 
Tussen 1954-1958 werd de kerk volledig gerestaureerd. Een volgende restauratie vond plaats in het begin van de21e eeuw. Verder zijn er momenteel plannen om een restauratie rond de toren ter hand te nemen. 
 
Informatielink: https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/nieuwenhagen/ol-vrouw-hulp-der-christenen
Informatielink: https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/nieuwenhagen/sjpaans-kentje

Historie Heilig Hart van Jezus

admin
Screenshot
Historie Heilig Hart van Jezus parochie 
Nieuwenhagerheide
 
Als eind 19 e begin 20 e eeuw blijkt dat het Sjpaans Kentje, het dorpskerkje van Oud Nieuwenhagen, ondanks enkele uitbreidingen toch te klein lijkt voor het groeiend aantal parochianen is iedereen het erover eens dat er een nieuwe kerk moet komen. 
 
Aanvankelijk komen de inwoners van zowel Onder- (Oud) Nieuwenhagen als Boven Nieuwenhagen (Nieuwenhagerheide) er niet uit waar die kerk gebouwd moet worden. Beide kernen richten daarom een eigen bouwcomité op en in 1916 begint men in Onder Nieuwenhagen met de bouw van een nieuwe kerk schuin tegenover het Sjpaans Kentje en in Boven Nieuwenhagen alvast met de bouw van een pastorie. 
 
In 1917 besluit het bisdom om Nieuwenhagen in twee parochies op te delen vanwege de zeer snelle toename van het aantal inwoners door de opbloeiende mijnindustrie. Die rechtvaardigt de stichting van twee nieuwe parochies inNieuwenhagen, met ieder een eigen parochiekerk. Op 10 april 1917 ontvangt kapelaan Kallen van de bisschop de benoeming tot pastoor van de nieuwe parochie Nieuwenhagerheide. Op 1 e Pinksterdag (27 mei) 1917 draagt hij de eerste mis op in de noodkerk in zaal Storms in de Dorpsstraat. Deze noodkerk doet uiteindelijk dienst tot 1 november 1920. In 1919 wordt begonnen met de bouw van de Heilig Hart van Jezus kerk aan de Hoogstraat (eerste steenlegging in 1918). Het gebouw, ontworpen door architect Jos Wielders en gerealiseerd door aannemer Vreuls, is voor die tijd eigenzinnig en modern te noemen. Karakteristiek hiervoor zijn de rode pannendaken, het rijke samenspel van siermetselwerk en gepleisterde vlakken op een plint van Kunradersteen. Een groot contrast met de vele neoromaanse en neogotische parochie-kerken die dan overal gebouwd worden. 
 
Bijzonder is het feit dat het een kerk betreft met grote afmetingen (41,30 meter lang / 20 meter hoog / 25,38 meter breed in de kruisarmen) maar zonder zuilen of pilaren. In 1920 is de kerk klaar voor gebruik, maar door een ontwerpwijziging van de grote toren worden de kerk en de toren pas in 1923 (26 augustus) ingewijd. Tot grote tevredenheid van pastoor Kallen en de vele parochianen die tijdens de bouw hand- en spandiensten hebben verricht. Het is een typische karaktertrek van de mensen van Nieuwenhagerheide, dat in de loop van de jaren geen enkele pastoor vergeefs een beroep heeft gedaan op zijn parochianen. 
 
Altijd hebben ze royaal voor hun eigen kerk gegeven. Bijzonder is ook het feitdat de stenen voor pastorie en kerk door boeren uit de hele omgeving werden gehaald op de ONII mijn in Schaesberg. Op 30 maart 1924 worden de drie kerkklokken plechtig ingezegend. In 1933 plaatst Verschueren Orgelbouw uit Heythuyzen een tweemanuaals orgel in de kerk. In 1974 krijgt de kerk een grote opknapbeurt en worden de schilderingen in de absis overgeschilderd. Ook wordt dan het aantal zitplaatsen behoorlijk uitgebreid tot 450.
 
Tussen 2002 en 2005 zijn pastorie en kerk volledig gerestaureerd nadat de kerk eerst de status van rijksmonument had aangevraagd en gekregen, teneinde de restauratie te bekostigen. De architectuurhistorische waarde van de kerk wordt bepaald door de al hiervoor genoemde expressionistisch beïnvloede bouwstijl, de opvallende materiaaltoepassing en een bijzondere ornamentiek. Daarom beschikt de kerk mede vanwege de relatieve ouderdom in regionaal opzicht over een redelijk architectuur historische zeldzaamheidswaarde.
 
Informatielink: https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/nieuwenhagerheide/h-hart-van-jezus
 

Historie Petrus & Paulus 

admin
Historie Petrus & Paulus Kerk en Parochie Schaesberg
 
Historie Petrus en Paulus kerk en -parochie SchaesbergBestuurlijk hoort Schaesberg tot 1618 bij Heerlen en ook voor de zielzorg in onze streek is daarom (al sinds 1049!) de Pancratius parochie in Heerlen verantwoordelijk. Als Jonker Frederik van Schaesberg in 1618 de bestuursrechten koopt van de dorpen Scheijdt (het huidige Schaesberg), Palemig, Lichtenberg en de goederen van de boerderijen van Leenhof en de Kakert gaan deze dorpen en goederen behoren tot de Heerlijkheid Schaesberg. 
 
Maar pas in 1663 lukt het de zoon van Frederik, Johan Frederik om Schaesberg ook kerkelijk ‘los’ te maken van Heerlen. Door geschikt te onderhandelen weet hij op het laatste moment te voorkomen dat Schaesberg net als Heerlen Staats (protestants) gebied wordt en dus Spaans (katholiek) gebied blijft. Tussen 1644 en 1647 hadden de zeer katholieke Johan Frederik en zijn echtgenote Ferdinanda van Wachtendonk al een kapel laten bouwen bij hoeve de Leenhof. Nu lieten zij ook een noodkerk inrichten in een schuur van de Leenhof.
 
Tegelijkertijd werd in het midden van de Heerlijkheid Schaesberg in het dorp Scheijdt begonnen met de bouw van een nieuwe kerk als vervanger van de Pancratiuskerk. Tussen 1663 en 1666 worden het schip en het koor gebouwd. In 1666 wordt de nieuwbouw in gebruik genomen. In 1671 overlijdt Johan Fredrik. Na de verovering van Heerlen door de Fransen in 1672 krijgt Heerlen zijn kerk weer terug. De Pancratiuskerk wordt van Staats weer katholiek en hoofdkerk en de kerk van d’r Scheijdt blijft in gebruik als hulpkerk. In 1686 stort het gewelf van deze kerk in en pas in 1698 wordt een nieuw gewelf gebouwd. Verder worden in 1698 en 1699 een toren en twee kleine zijkapellen toegevoegd en worden de muren gepleisterd en gewit. 
 
Dat gebeurt allemaal in opdracht van Frederik Sigismund van Schaesberg die in 1699 (op 1 juli 1699 zijn de bouwwerkzaamheden klaar) een voorstel doet bij het Bisdom tot oprichting van de parochie Schaesberg. Op 1 januari 1700 begint deze parochie met als patroonheiligen de H.H. Petrus en Paulus haar formele bestaan. Pastoor en kapelaan krijgen een pastorie naast de kerk. Na 1700 blijft de uiterlijke vorm van de kerk ruim twee eeuwen vrijwel ongewijzigd. Eind 18 e – en midden en eind 19 e eeuw vinden grote restauraties plaats. Steunberen langs het schip worden verwijderd en later weer teruggeplaatst. De ingang van de laatste travee van het schip wordt verplaatst naar de toren. Het grootste deel van het dak wordt vernieuwd. Ook wordt er een nieuwe sacristie gebouwd en wordt de toren gerestaureerd.
 
Maar in 1914 blijkt de kerk te klein voor het door de mijnbouw snel groeiende dorp Schaesberg. In twee jaar tijd wordt het gebouw vergroot met een transept en een nieuwe priesterkoor en op 4 september 2016 door Mgr. L. Schrijnen van Roermond geconsacreerd. In 1919, 1926 en 1956 wordt de kerk geschilderd. In 1958 wordt de kerk wederom uitgebreid, ditmaal met een zijvleugel (kapel) aan de zuidelijke zijde. Wegens afnemend kerkbezoek wordt deze kapel in 1977 weer afgesloten en sindsdien gebruikt als parochiezaal. Door mijnschade is het noodzakelijk om tussen 1964 en 1966 herstelwerkzaamheden uit te voeren.
 
In 1983 wordt het schilderwerk wederom vernieuwd. Tussen 2012 en 2017 vindt er een zeer ingrijpende en tijdrovende restauratie plaats en sindsdien is dit historische en beschermd rijksmonument (1967 / nr. 23832) weer in prima bouwkundige staat.
 
Informatielink: https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/schaesberg/petrus-en-paulus
Bekijk hier een video : https://www.oozo.nl/video/landgraaf/147976/landgraaf-schaesberg-h-h-petrus-en-paulus-kerkklokken-solo-39-s-volgelui-plenum