© Parochiefederatie Schaesberg/Nieuwenhagen/Nieuwenhagerheide
ANBI
Historie Heilig Hart van Jezus parochie
Nieuwenhagerheide
Als eind 19 e begin 20 e eeuw blijkt dat het Sjpaans Kentje, het dorpskerkje van
Oud Nieuwenhagen, ondanks enkele uitbreidingen toch te klein lijkt voor het
groeiend aantal parochianen is iedereen het erover eens dat er een nieuwe kerk
moet komen.
Aanvankelijkkomen de inwoners van zowel Onder- (Oud) Nieuwenhagen als Boven
Nieuwenhagen (Nieuwenhagerheide) er niet uit waar die kerk gebouwd moet
worden. Beide kernen richten daarom een eigen bouwcomité op en in 1916 begint
men in Onder Nieuwenhagen met de bouw van een nieuwe kerk schuin tegenover
het Sjpaans Kentje en in Boven Nieuwenhagen alvast met de bouw van een
pastorie.
In 1917 besluit het bisdom om Nieuwenhagen in twee parochies op te delen
vanwege de zeer snelle toename van het aantal inwoners door de opbloeiende
mijnindustrie. Die rechtvaardigt de stichting van twee nieuwe parochies in
Nieuwenhagen, met ieder een eigen parochiekerk. Op 10 april 1917 ontvangt
kapelaan Kallen van de bisschop de benoeming tot pastoor van de nieuwe parochie
Nieuwenhagerheide. Op 1 e Pinksterdag (27 mei) 1917 draagt hij de eerste mis op
in de noodkerk in zaal Storms in de Dorpsstraat. Deze noodkerk doet uiteindelijk
dienst tot 1 november 1920. In 1919 wordt begonnen met de bouw van de Heilig
Hart van Jezus kerk aan de Hoogstraat (eerste steenlegging in 1918). Het gebouw,
ontworpen door architect Jos Wielders en gerealiseerd door aannemer Vreuls, is
voor die tijd eigenzinnig en modern te noemen. Karakteristiek hiervoor zijn de rode
pannendaken, het rijke samenspel van siermetselwerk en gepleisterde vlakken op
een plint van Kunradersteen. Een groot contrast met de vele neoromaanse en
neogotische parochie-kerken die dan overal gebouwd worden.
Bijzonder is het feit dat het een kerk betreft met grote afmetingen (41,30 meter
lang / 20 meter hoog / 25,38 meter breed in de kruisarmen) maar zonder zuilen of
pilaren. In 1920 is de kerk klaar voor gebruik, maar door een ontwerpwijziging van
de grote toren worden de kerk en de toren pas in 1923 (26 augustus) ingewijd. Tot
grote tevredenheid van pastoor Kallen en de vele parochianen die tijdens de bouw
hand- en spandiensten hebben verricht. Het is een typische karaktertrek van de
mensen van Nieuwenhagerheide, dat in de loop van de jaren geen enkele pastoor
vergeefs een beroep heeft gedaan op zijn parochianen.
Altijd hebben ze royaal voor hun eigen kerk gegeven. Bijzonder is ook het feit
dat de stenen voor pastorie en kerk door boeren uit de hele omgeving werden
gehaald op de ONII mijn in Schaesberg. Op 30 maart 1924 worden de drie
kerkklokken plechtig ingezegend. In 1933 plaatst Verschueren Orgelbouw uit
Heythuyzen een tweemanuaals orgel in de kerk. In 1974 krijgt de kerk een grote
opknapbeurt en worden de schilderingen in de absis overgeschilderd. Ook wordt
dan het aantal zitplaatsen behoorlijk uitgebreid tot 450.
Tussen 2002 en 2005 zijn pastorie en kerk volledig gerestaureerd nadat de kerk
eerst de status van rijksmonument had aangevraagd en gekregen, teneinde de
restauratie te bekostigen. De architectuurhistorische waarde van de kerk wordt
bepaald door de al hiervoor genoemde expressionistisch beïnvloede bouwstijl, de
opvallende materiaaltoepassing en een bijzondere ornamentiek. Daarom beschikt
de kerk mede vanwege de relatieve ouderdom in regionaal opzicht over een redelijk
architectuur historische zeldzaamheidswaarde.
Informatielink: https://www.kerkgebouwen-in-
limburg.nl/kerken/nieuwenhagerheide/h-hart-
van-jezus